Konkurs urbanistyczno-architektoniczny na opracowanie koncepcji urbanistyczno-architektonicznej Centrum Muzyki i Parku Miejskiego w Krakowie

Dobry jest też pomysł przenikania tego placu z częścią parkową, choć park mógłby mieć tu więcej do powiedzenia, w ten sposób uwzględniając walory istniejącej zieleni. Przestrzeń parku niesie w sobie tajemnicę dawnych reliktów, w tym śladowo aktualnie obecnego fortu Twierdzy Kraków „Luneta Grzegórzecka”. Horyzontalna bryła nowego Centrum akcentuje 2 obecność tego świadka historii zniżając się w kierunku Caponiery fortu delikatnym, ale znaczącym obniżeniem dachu. Materiał budowy fortu pojawia się jako podstawowe tworzywo muzycznych przestrzeni uformowanych od strony foyer płynnie, dzięki drobnym gabarytom ceramicznego budulca. Wspólne foyer bardzo dobrze powiązane z przestrzenią wejściowego placu kieruje do największych sal i parku w sposób czytelny i pozwalający, dzięki transparentnej elewacji, na obecność tak w zieleni jaki w zamkniętej kubaturze.

Pomimo koniecznych dalszych korekt niektórych parametrów sal, a w szczególności sal miejskich, zarówno pod kątem korekt akustycznych jak i uszczegółowień funkcjonalnych, są one w ramach założonej idei możliwe. Praca jest jedną z czterech najwyżej ocenionych z grona nadesłanych przez konsultantów ds. akustyki. Sposób prezentacji tych sal, choć dobry w założeniach, jest we fragmentach zbyt szkicowy. Do pracy zostaną sformułowane szczegółowe wytyczne i zalecenia dotyczące funkcjonalności i szczegółowej estetyki, związane z potrzebami użytkownika. Decyzja o umieszczeniu przestrzeni obsługujących sale wzdłuż elewacji północnej podkreśla rangę głównego wejścia najbliższego potokom ludzi przybywającym z miasta i umożliwi rozdzielenie ruchu publiczności i muzyków w sposób prosty i łatwo zapamiętywalny. Elewacja ta, w opinii Jury wymaga dalszych działań w obrębie jej artykulacji, przy pozostawieniu przewidzianych już interesujących przebić widokowych. Decyzja o obniżeniu wysokości obiektu (w stosunku do możliwych 25 m jest tu 18 m) zmniejsza też ewentualną uciążliwość budynku dla sąsiedniej zabudowy mieszkaniowej, nie generując ruchu wzdłuż całej północnej elewacji a koncentrując go przy planowanym rondzie. Ograniczona przez projektantów wysokość obiektu, choć lokalnie będzie musiała nieco wzrosnąć ze względu na korekty akustyczne i konstrukcyjne, w ramach idei płynnie podnosząc się i opadając sprzyja utrzymaniu widoku na rzekę dla mieszkańców górnych pięter budynków.

Prosta formalnie koncepcja i planowane materiały odnoszą się do krakowskiego genius loci w sposób przydający unikalności projektowi, wyrastającemu w swoich nastrojach i z niepowtarzalnych krakowskich piwnic i z pięknych gwiaździstych kościelnych sklepień. Zakładając, że obiekt poświęcony kulturze i jej immanentnej części jaką jest muzyka, powinien pozwalać mieszkańcom i gościom na identyfikację z miejscem, miastem i jego tradycją, projekt stanowi propozycję klarowną i jednoznaczną. Romantyzm miękkich i rzeźbiarsko opracowanych, ceramicznych ścian i sklepień daje możliwość odczuwania kameralności a jednocześnie monumentalnej elegancji, daje sposobność poczucia łączności z przyrodą w przestrzeni i w połączeniu z miastem, będąc jednocześnie od niego, tam gdzie trzeba, dyskretnie oddzielonym. Koncepcja ma potencjał uzyskania niepowtarzalności krakowskiego centrum muzyki za pomocą prostych środków przy obietnicy bogactwa różnorodnych wrażeń. A o to przecież w architekturze chodzi najbardziej.

W tych czterech bryłach umiejscowiono poszczególne sale koncertowe i sale prób, które obudowane zostały funkcjami uzupełniającymi i połączone od strony południowej niższym foyer, którego atrakcyjna przestrzeń przenika się z otaczającym go założeniem parkowym. Dach nad foyer został umiejętnie wykorzystany jako ogólnodostępny taras widokowy, przez co poszerzona została powierzchnia rekreacyjno-parkowa. Za słabsze strony pracy uznano pewne braki w rozwiązaniach funkcjonalno – przestrzennych dotyczących stref technicznych i zaplecza scenicznego. Poziomy scen umieszczone zostały na różnych wysokościach, co powoduje trudności z transportem instrumentów między salami.

Brak czytelnego rozwiązania strefy dostaw, jako pomieszczenia wewnątrz budynku, wydzielonego funkcjonalnie od kulis sal koncertowych, nie zaproponowano w sposób czytelny lokalizacji garażu. Przesądzająca dla umieszczeniu pracy jako numer drugi w konkursie była ocena części jury odnośnie propozycji idei dla architektury obiektu jako manierycznej i odleglej od krakowskiego ducha miejsca.

Obiekt nie oferuje powiązań z otaczającym go terenem parkowym, wręcz się przed nim zamyka. To wrażenie pogłębione jest decyzją o zlokalizowaniu głównego wejścia na wysoko wyniesionym ponad poziom terenu tarasie 1 piętra, na który prowadzą monumentalne schody. Forma masywnej kolumnady frontowej nie została powiązana kompozycyjnie z pociętą horyzontalnie (i nieregularnie) główną bryłą obiektu. Negatywnie należy ocenić decyzję o budowie dwóch kondygnacji podziemnych, która skutkować będzie gwałtownym wzrostem kosztów budowy obiektu. W kontekście wskaźników technicznoekonomicznych razi też bardzo duża powierzchnia i kubatura obiektu, znacznie przekraczająca wymagania funkcjonalne.

Dyskusyjne jest natomiast samo rozwiązanie parku, z mocno wydobytym zarysem fortyfikacji, które – choć realizowane za pomocą żywopłotów i konstrukcji ziemnych – ingeruje bardzo mocno w istnieją, malowniczą i organiczną przestrzeń parkowo-leśną. O wiele więcej wątpliwości budzą jednak podstawowe dyspozycje funkcjonalno-przestrzenne samego obiektu. Decyzja o całkowitym rozdziale funkcjonalnym stref Filharmonii of kompleksu miejskich sal koncertowych i przecięciu ich strefą wejściową założoną na osi północ-południe jest w ocenie sądu konkursowego błędna, gdyż sytuuje główne wejście do obiektu od północy, czyli od drogi dojazdowej o zapleczowym charakterze, a nie od zachodu, czyli od głównego dojazdu i dojść pieszych. Poprawna organizacja wewnętrznego foyer i wejść słuchaczy, jednak nieprzemyślana i nadmiernie skomplikowana komunikacja w obrębie sal koncertowych, zwłaszcza z punktu widzenia ruchu muzyków i instrumentów. Źle rozwiązana strefa dostaw. Nieprawidłowe pod względem akustyki rozwiązania sal koncertowych: balkony boczne wcięte w bryłę tworzą pułapki dla dźwięku, sale filharmoniczna zdecydowanie zbyt szeroka.

Budzącym największe kontrowersje elementem pracy jest architektura sal koncertowych: z jednej strony podkreślić należy piękno i oryginalność ich wystroju, z drugiej strony eksperci ds. akustyki stwierdzili, że ich kształty (typu „arena”) nie spełniają wymagań konkursu, szczególnie niekorzystny jest kształt trapezu sali filharmonii, który eliminować będzie boczne odbicia dźwięku. Stwierdzono ponadto, że spektakularne wizualnie rozwiązanie sufitu nie przekłada się na jakość akustyczną i nie daje możliwości poprawy akustyki wnętrz na dalszych etapach prac projektowych.